Oyunlarda etik değerleri önemser misiniz? Mesela bir görevi başarmayı alın terinizle yapmak sizin için ne kadar önemli? Bugün sizlerle oyunlarda hile yapanları ve bunu yapmalarındaki motivasyonu konuşacağız. Daha önce oyuncuları oyunlardaki başarımların nasıl motive ettiğinden bahsetmiştik. Biraz da hileyle kısa yoldan kazanmanın bazı oyuncularda nasıl motive edici bir özelliği olabildiğine değinelim. Tabii, beraberinde bunun oyun dünyasındaki ve diğer oyuncular üzerindeki etkilerine de bakmakta fayda var. Daha fazla uzatmadan isterseniz oyunlarda hileler etik mi, değil mi; analizimizin detaylarına geçelim, ne dersiniz?
Oyunlar birçoğumuzun günlük hayattaki stresimizden kurtulup sığındığı yer oluyor. Herkesin stresini kontrol etme şekli farklı. Kimisi çözümü tatlı ve sakin oyunlarla stresini giderirken kimisi günlük hayattaki zorlukları o an unutturacak düzeyde kendini sıkıntıya sokan oyunlarda buluyor. Bir nebze “Başın ağrıyorsa başka bir yerine vur, baş ağrını unutursun.” durumu gibi. Tabii, oldukça genellemeyle ele aldığımı söylemem gerek. Neticede bunun beraberinde o zorlayıcı şeyi başarmanın motivasyonu gibi birçok ek etkeni bulunmakta. E, hepsi bundan mı ibaret? Tabii ki de değil. Oyuncuların rekabetçi ruhunu körükleyecek geçmişten günümüze birçok yaklaşım bulunmakta. Bunlardan birisi de çevrimiçi olmayan oyunlarda bile kimi zaman gördüğümüz başarı sıralaması. Özellikle daha mücadeleci oyunlarda karşımıza çıktığını söyleyebiliriz.
Tek kişilik oyunlarda hayat kurtarabilen fakat çevrimiçi oyunlarda en büyük kabusumuz olan şey: Hileciler ve hileler
Peki herkes mücadele etmeyi seviyor mu dersiniz? Hayır, işte bugün daha çok değinmek istediğim kısım burası. Kimi insan oyunlarda stres olmayı sevmiyor. Tecrübe etmek istediği şeyi daha kolaylıkla, engelleri yakalanmaksızın aşıp sonuca yol alıyor. Oyunların sisteminin mekanik ve oyuncuya hissettirilmek istenen unsur üstüne kurulu olduğu bir düzende bunu baltalayabilecek bir yöntemin seçilmesi tabii ki de kafanızda soru işareti oluşturur. Misal, hayatta kalma-korku oyununda az cephaneyle mücadele etmeye çalışmanız oyunun asıl olayıdır. Fakat oyuncu, sınırsız mermi ya da ölmeme gibi bir hile açarak oyunun sistemini baştan aşağı değiştirir. Bu durumda oyun hâlâ tecrübe edilmeye açık, yalnızca standart oyuncusuyla aynı etkiyi sağlayamaz olur.
Bu sizce hangi durumlarda etikliğini korur? Mesela, aynı örnek üzerinden gidecek olursak başarı listesine sahip Resident Evil gibi tek kişilik oyunlarda hile açmanız, sizin oyun sonunda aldığınız puanı doğrudan etkileyecektir. Bu gibi durumları önlemek için herhangi bir şekilde internete bağlandığınız durumlarda firma bu olağandışı durumu tespit edip engellemeye yönelik hareket alabiliyor. Fakat kimi firma da aksine, size oyunun içinde bunu teşvik edecek şekilde hileleri kendi kodlayarak yerleştirmiş olabiliyor. Bu rotadan sapma yöntemini tercih etmeyen oyunculara zorla hileli bir deneyim sağlatmadığınız müddetçe oyunun oyun olduğu gerçeğini unutmamakta fayda var. Counter Strike gibi özel turnuvaların dahi düzenlendiği, e-spor denen bir sisteme sahip yapımlarda hile yapmak tabii ki de kabul edilemez. O kadar devasa boyutta bakmaya da gerek yok; özgürlük, başkasının özgürlüğünü zedelemeye başladığı anda son bulur. Hileye olan yaklaşım da oyunlarda bu şekilde olmalıdır.
Yoksa her oyuncunun oyun deneyimi kendinedir. Kimi oyun modlara bile izin vermezken kimisi hileye de modlara da kapı açar, belki 10 saat oynayacağınız oyunu 100 saatlik bir deneyime çevirir. Bazı oyuncuların yaratıcılığa açık olduğunu ve zorlukla sınanmayı sevmediğini göz önünde bulundurmakta fayda var. Eğer oyunun sistemi izin veriyorsa küçük etkileşimler göz çıkarır mı? The Sims’te para hilesi yaparak başlamadığı müddetçe oyundan pek keyif alamayacak bir oyuncu topluluğunu kaybetmeye değer mi? Biraz bu kısımdan da bakmak lazım.
Tabii, bu ana değin oyunun düzgünce oynanmaya çalışıldığı senaryoları ele aldık. Bazı oyuncular oyunun cıvkını çıkartmayı, hatta oyunu bozmaya yeltenmeyi severler. Sırf karanlık temalı bir oyunu absürt komediye çevirmek için özel kodlamalar yapabilecek yığınla insan bulabilirsiniz. Neden? Tamamen keyiflerinden. Biraz da eğlence kısmından bakmak gerek. Neticede, oyuna yapımcılar harici yapılan her bir dokunuş ve değişiklik bir nevi hile demektir. Kaç tane oyun modu sayabiliriz oyunun kendisinden bile büyük sayılabilecek, oyunun ana sistemini değiştiren ya da geliştiren… Ee, neticede bunlar da bir yerde hile sayılır.
İlginizi çekebilir -> Oyun Hileleri
Kimisi sonsuz mermi sağlar, kimisi oyuna melek katar, e zengin de olduk derken bu iş nereye gidiyor Memati?
Hile dendiğinde özellikle ama özellikle geliştiricilerin çevrimiçi mücadele oyunlarında dikkat etmesi gerektiğini düşünüyorum. Birisi oyunun yapısını kendi keyfince zedeleyecek diye başka birisinin keyfi, belki saatleri heba olabiliyor. E bu tabii ki de hoş değil. Çevrimiçi oyunlarda izin verilebilen durumlar olur mu? Belki, onlar da bu konular için özel açılan sunucularda olabilir. Mesela bazı oyunlarda rol yapmak için özel sunucular oluyor. Saldırı ya da savunma avantajı değil de genel oyun içeriği olarak kısmen hileye izin verilebilir. Atıyorum, ev dizaynı için gereken para ya da yapılması gereken başarımlar o sunucu için deaktive olabilir. Teknik olarak bu da bir hiledir. Fakat aksi durumlarda ne yapımcıların ne de oyuncuların memnun olacağını sanmıyorum.
Tabii, bunu sadece video oyunu olarak düşünmemek gerek. Ne yazık ki masaüstü oyunlar da hile yapan oyunculara denk gelmek mümkün. Uno oynarken çaktırmadan bileğinden içeriye atılan sarı 2 ya da bacak altından çıkartılan +4 kartını kaçırırsan vay hâline! Gözleriniz hariç size yardımcı olacak, bu durumu önleyecek bir unsur da ne yazık ki bulunmuyor. Keşke herkes dürüst olsa ve hile yapmak isteyen olacaksa bile bunu açıkça beyan etse, böylece yapılacaksa bile bilinçli olsa ki haberi olmadan diğer oyuncuların saati ve hevesi heba olmasa.
Benim düşüncelerim bu şekilde. Sizin bu konuda fikirleriniz nedir? Sizce hile bazı zamanlarda yapılabilir mi? Yoksa bir oyun nasıl sunulduysa herkes öyle oynamak zorunda mı? Mesela Souls oyunlarını zor bulan birisi hileyle oyun deneyimini daha kolay hâle getirerek oynamamalı mı? Çevrimiçi rekabetçi kısmında ortak düşündüğümüzü umuyorum. Tabii, farklı bir düşünceniz varsa onu da duymak isterim. Buraya kadar okuduğunuz için teşekkürler. Bir sonraki düşünsel yazıma kadar görüşmek üzere, sağlıcakla kalın. İyi oyunlar ve iyi okumalar dilerim.
