Europa Universalis 5 Osmanlı rehberimize hoş geldiniz. Bu yazımızda Paradox’un yeni büyük strateji oyunundaki en güçlü ülkelerden birinin tüyolarından bahsedeceğiz. Özellikle bu tür oyunları oynamaya yeni başlayanlar için güzel bir başlangıç noktası olan Osmanlı Beyliği, oldukça keyifli bir oynanış sunuyor. Dilerseniz gelin, Osmanlı’yı nasıl oynamanız gerektiğinden ve bilmeniz gereken detaylardan bahsedelim.
Europa Universalis 5’te neden Osmanlı’yı seçmelisiniz?
Osmanlı, oyunun başlangıç için önerilen ülkeleri arasında yer alıyor. Bunun sebebi oyunun geçtiği yıla göre konumunun ve gücünün diğer ülkelere kıyasla daha az zorlayıcı olması. Aynı zamanda, oyun başladıktan hemen sonra gelen “Türklerin Yükselişi” ana durumu sayesinde uzunca bir süreliğine daha da güçleniyor. Çok daha hızlı savaş sebebi üretebiliyor, fethettiğiniz toprakları da yine bir o kadar hızlı şekilde yurt toprağı yapabiliyorsunuz. Osmanlı hem Türklerin Yükselişi ana durumundan hem de “Osman Bey’in Mirası” isimli hükümet ıslahatından fazlasıyla yararlanıyor.

Bu avantajları nedeniyle Europa Universalis 5‘te Osmanlı ile başlamak, özellikle yeni oyuncular için en uygun senaryolardan biri. Sistemleri otomatikleştirebilme seçeneğinin de olmasıyla hem hedeflerinizi daha net görebiliyor, hem de buna uygun stratejileri kolaylıkla belirleyebiliyorsunuz. Osmanlı, genişleme odaklı bir ülke ve oyun sizden komşu devletleri vasal haline getirerek ilhak etmenizi, düşmanlarınızı ise fethetmenizi istiyor. Tabiri yerindeyse, Osmanlı oynamak içimizde hazırda bekleyen “harita boyama fantezisini” gerçek kılıyor.
Europa Universalis 5 Osmanlı nasıl oynanır?
Europa Universalis 5 Osmanlı rehberimizin bu bölümünden sonra ihtiyaç duyacağınız tüm tüyoları okuyabileceksiniz. Osmanlı’yı oynamak zor olmasa bile yanlış kararlar vermeniz durumunda, dönemin karışık Anadolu coğrafyası içerisinde zorluklar yaşayabilirsiniz. Biz de en kilit noktalara parmak basarak bu yazıyı okuyan herkesin bu yanlış kararlardan sakınmasını sağlamayı hedefliyoruz.
Zümre güçlerinizi iyi yönetin
Osmanlı’da Guzat Zümresi, oldukça güçlü durumda başlıyor. Ülkenizin bir nevi soyluları olan bu zümrenin ülke üzerindeki gücünü azaltmalısınız. Bunu yapmak için “Hükümet” penceresinde bir takım seçenekleriniz olacak. Başlangıçtaki hükümet ıslahatlarınızı belirlerken “Yönetimin Gücü” ve “Merkeziyetçilik” odaklı seçimler yapmanızı tavsiye edebiliriz. Bunlar, yönetimin gücünü artırarak diğer zümrelerin ülke üzerindeki söz hakkını yavaşça azaltacaktır. Oyunun başlarında diğer zümrelerin ayrıcalıklarını almak pek akıllıca olmadığından, yönetimin gücünü bu şekilde artırmalısınız. Ayrıca Meşruiyet’i yüksek tutmak da yönetimin gücünü doğrudan etkileyecektir.

Burjuvaların elini biraz güçlendirebilirsiniz
Europa Universalis 5 Osmanlı oynanışı sırasında burjuva zümresine bazı ayrıcalıklar tanınabilir. Bunu hemen oyunun başında yapmanın da ziyanı yok. Burjuvalara verilmesi gereken ilk ayrıcalık “Yol Yapım Hakları” olarak karşımıza çıkar. Bu, yeterli parası olması durumunda zümrenin ülke geneline yollar yapabilmesini sağlar. Bu sayede yapılan yollar ile şehirlerin birbirine karşı yakınlık bonusu artar ve oralardaki kontrolünüz de yükselir. Tabii kontrolü yollar ile sağlamak, Osmanlı oynarken ikincil önceliğiniz olmalı. Zira ülkenin hem mevcut sınırları hem de gelecekte fethedeceğiniz toprakları genelde kıyıya sahip oluyorlar. Yakınlık, kıyı şehirlerine inşa edilen liman ve rıhtımlar ile de sağlanabiliyor.

Önce Orta Anadolu, daha sonra Balkanlar
Europa Universalis 5 Osmanlı oynanışında oyun sizden sürekli olarak sınırlarınızı genişletmenizi bekler. Bunu yapmaya başlamadan önce Anadolu’daki beylikleri vasalınız olmaya ikna edebilirsiniz. Eretna, Karamanoğulları, Germiyanoğulları ve Candaroğulları beylikleri iyi birer vasal adayıdır. Eretna, oyunun başında vasal olmaya uygun olmayabilir fakat Celayirliler Orda devletinden bağımsızlığını kazandığı anda teklifinizi sunmaktan çekinmeyin. Anadolu’daki en güçlü Türk beyliklerinden biri olan Eretna’yı vasal yapmak ve ilerleyen dönemde ilhak etmek akıllıca olacaktır.
Anadolu’daki beylikler ile ilişkilerinizi güçlendirip yapabildiğiniz kadarını vasal haline getirdikten sonra ise gözünüzü Balkanlar’a dikebilirsiniz. Bizans oyunun başlarında pek güçlü olmadığından, size büyük zorluklar çıkarmayacaktır. Ancak Bizans’ın dahil olduğu her savaşta Anadolu’nun kuzeydoğusundan Trabzon İmparatorluğu’nun tehdit yaratabileceğini unutmayın. Bu nedenle savaş öncesinde Candaroğulları’nı vasalınız yapmak, düşman sınırında dost bir ülkeye sahip olmanızı sağlayacaktır.

Ayrıca Balkanlar’a girerken de fazlasıyla dikkatli olmalısınız. Burada fethetedeceğiniz bütün topraklar, sıkı komşuluk ilişkileri olan Avrupa ülkelerinin size karşı bir koalisyon başlatmasına sebep olabilir. Buradaki genişlemenizi sürdürürken yapacağınız barış anlaşmalarında “Uzlaşmazlık” bölümüne de iyi bakın. Avrupa’nın bir koalisyon haline gelip üzerinize çullanması genelde istenmeyen bir senaryodur.
Europa Universalis 5 Osmanlı’sında İstanbul’u fethetmek için 1453’ü beklemeyin
Europa Universalis 5 Osmanlı oynanışı sırasında tarihi olarak isabetli bir ilerleyiş sürdürmeniz şart değil. İstanbul’u fethetmek için 1453’ü beklemenize gerek yok. Büyük surları olduğundan ordularınızın buraya taarruz etmesini emretmek yerine, direkt bölgenin üstünde konuşlandırarak içerideki orduların teslim olmasını veya kaçmasını bekleyebilirsiniz. Konstantiniyye adıyla geçen İstanbul, içerisinde işlek bir pazara ve boğaza sahip olduğundan ekonomik olarak elinizi güçlendirecektir. Ayrıca fethettiğiniz gibi bu ili başkentiniz de yapabilirsiniz. Anadolu’ya yakınlığı limanlar ve rıhtımlar üzerinden dağıtmak zorunda kalsanız da Konstantiniyye’yi başkentiniz haline getirmek büyük ayrıcalıklar sağlar.

Kültürleri & dinleri takip edin ve değişimlere hazır olun
Osmanlı Beyliği’nin büyük bir bölümü Batı Anadolu bölümünde yer alıyor ve buradaki nüfusun ciddi bir kısmı Ortodoks. Haliyle, ana kültürü Türk olan ve Sünni bir hanedana ev sahipliği yapan Osmanlı’da bu durum iç savaşa kadar ilerleyebiliyor. Bunun önüne geçmek için araştıracağınız teknolojilerle kültür kapasitenizi artırın ve Yunan toplumunu “Kabul Gören Kültür” haline getirin. Bu, topraklarınızda yaşayan Yunan nüfusunun memnuniyetini artıracak ve kültürel iç savaşların çıkma ihtimalini azaltacaktır.
Benzer bir durum din için de geçerli. Nüfusunuzun ciddi bir bölümü Ortodoks olacak ve ülkenizin Sünni inanışına göre bu dine mensup insanlar “Kâfir” olarak sayılacağından, kazan yavaşça kaynamaya başlayacak. Bunun için önünüze çıkan olaylardan veya kanunlarınızdan (Kölelerin İnanç Özgürlüğü gibi) “Kâfir inançlara hoşgörü” seçeneklerini seçmenizi öneriyoruz.

Hanedanınızı bir an olsun gözden kaçırmayın
Osmanlı’da Osmanoğlu Hanedanı gözden çok sık kaçırılıyor ve bu da ileride ülkenin dininin değişmesine kadar ilerleyebiliyor. Osmanlı Beyliği’nde çok eşlilik geçerli bir kültür olduğundan hem hükümdar, hem de diğer erkekler toplamda 4 kadınla evlenebiliyorlar. Bu günümüzde pek geçerli bir şey olmasa da 1337 yılında avantajlarından faydalanmak iyi olabilir. Daha fazla veliahdınızın olması demek, hanedanınızın ülkeyi daha uzun yıllar yönetebileceği anlamına gelir. Eğer Naiplik ile yönetilir ve bu sırada ülkenin başına Ortodoks bir liderin geçmesine izin verirseniz, ülkenizin dini de Ortodoksluk yönünde değişebilir. Bu, aslında nüfusu düşününce pek kaotik bir seçim değil ancak yapmak istemediğiniz bir şeyin başınıza gelmesi de tat kaçıracaktır.
- Yaramazlık Yapmak İsteyenlere: Europa Universalis 5 hileleri

Denizlerdeki varlığınızı yüksek tutmaya gayret edin
Osmanlı Beyliği büyüdükçe daha fazla kıyıya sahip olmaya başlar. Ege, Akdeniz, Marmara ve Karadeniz’deki tüm kıyılarınızda varlığınızı artırın. Bunu yapmak için donanmalarınıza bir amaç belirleyerek “Deniz Devriyesi” atmalarını isteyebilirsiniz. Bunlar bölgede devriye attıkça ekonominize zarar veren korsanlık faaliyetleri azalacak, denizlerdeki varlığınız artacak ve kıyı şehirlerinizin denizlerden elde ettiği yakınlık bonusu da yükselecektir. Denizlerdeki varlığı artırmak çok önemli ve gözden kaçırılmamalıdır. Konstantiniyye’den Marmara ile başlayan yakınlık bonusu, Antalya’dan bile bu sayede kullanılabilir.
Ayrıca denizler aracılığıyla yakınlığı daha iyi sağlamak için “Liman Kapasitesi” artıran binaları kıyı şehirlerinize inşa edin. Bunlar Rıhtım, İskele, Korumalı Liman gibi deniz yapılarıdır. Bu kapasite arttıkça denizlerden elde edilen yakınlık bonusu artacaktır. Başkentiniz Konstantiniyye’den denizlere açılan yakınlık bonusu, varlığınız ne kadar düşükse diğer şehirlerinize de o kadar düşük şekilde ulaşacaktır.

Fethettiğiniz yerleri hemen “Yurt Toprağı” haline getirin
Europa Universalis 5 Osmanlı rehberimizi hazırlama sebeplerimizden biri de, Osmanlı ile eski tabirle “core atmanın” çok kolay olması. Osmanlı Beyliği, fethettiği toprakları diğer ülkelerden çok daha hızlı biçimde Yurt Toprağı haline getirebilir. Bunun için yeni fethettiğiniz bir vilayette kabine eylemleriniz aracılığıyla yetkililerinize “Vilayeti Bütünleştir” görevini verin. Bir süre sonra Osmanlı’ya özel bir olay penceresi açılacak ve buradan %10 ile %20 arasında bir bütünleştirme bonusu seçebileceksiniz.
Fethettiğiniz toprakları Yurt Toprağı haline getirmek oralarda kontrolün daha hızlı sağlanmasına, dolayısıyla oradan daha hızlı para kazanmaya başlamanıza yardımcı olacaktır. Ayrıca uzun süre bütünleştirilmeyen vilayetler, isyancılara gebedir. Tabii bu, Osmanlı Beyliği ile oynarken yaşayacağınız sorunlardan biri değil.
Özetle: Europa Universalis 5 Osmanlı oynanışı son derece keyifli ve kolay
Europa Universalis 5 Osmanlı rehberimizin sonuna doğru gelirken, rehberde bahsettiklerimizin kısaca üzerinden geçelim. Osmanlı oynarken uzunca bir süre “Türklerin Yükselişi” durumu sayesinde topraklar üzerinde hak iddia ederek daha hızlı savaş sebebi oluşturabileceksiniz. Ancak bunu, size burun kıvırmayan Türk beyliklerine karşı kullanmayın. Onlar, zaman içinde vasalınız olmaya meyilli hale geliyorlar. Ahi gibi itiraz eden beyliklere karşı kullanarak işleri biraz hızlandırabilirsiniz. Anadolu’da genişlemek sorun olmasa da Avrupa’ya girerken koalisyon risklerini de unutmayın. Yeni fethettiğiniz toprakları bütünleştirin, limanlarınızı güçlendirin ve ülkede yönetim zümresinin elinin güçlendiğinden emin olun.
Bu rehber sayesinde Osmanlı ile oynarken yapabileceğiniz hataların çoğundan kaçınmış olacaksınız. En azından biz öyle olmasını umuyoruz. Rehberimize sizlerle paylaşacaklarımız bitmiş olsa da aklınızdaki soruları yorumlarda sormaktan çekinmeyin. Şimdiden herkese keyifli oyunlar dileriz!
