Teknoloji günümüzün ana odağı haline geldi. Artık büyük küçük fark etmeksizin hepimiz akıllı telefon kullanıyoruz. Hayatımızı kolaylaştıran bu cihazlar, yanlış ve bilinçsiz kullanımlarda başımızı ağrıtma potansiyeline de sahipler. Bu durumlardan en öne çıkanı ise cihazlarımıza virüs bulaşması. Peki bu durumda ne yapmalıyız? Gelin, telefonumu virüsten nasıl temizlerim sorusuna hep birlikte cevap bulalım.
Telefonuma virüs bulaştığını nasıl anlarım?
Akıllı telefonlarımız, olağan dışı durumlarda bizlere bazı belirtiler gösterebilir. Bu belirtileri takip ederek de bazı çıkarımlar yapabiliriz. Eğer telefonunuza virüs veya zararlı bir yazılım bulaştıysa, aşağıdaki belirtilerle karşılaşma ihtimaliniz bir hayli yüksektir.
- Pil olması gerektiğinden daha hızlı tükenmesi
- Ana ekranınızda bilmediğiniz ve sizin yüklemediğiniz uygulamalar belirmesi.
- İnternet kullanımınızda olağan dışı artışlar meydana gelmesi.
- Tarayıcı kullanırken alakasız yerlerde yüksek sayıda reklam çıkması.
- Telefonunuzun anormal şekilde ısınması.
- Telefonunuz yeni olmasına rağmen donma ve yavaşlamalar olması.
Bu belirtiler, telefonunuza virüs bulaştığının işaretcisi olabilir. Tabii, bazı casus yazılımlar bu belirtilerin hiçbirini vermeden çalışmaya devam edebilirler. Bu sayede sizin ruhunuz bile duymadan telefonunuzdaki tüm verileri kötü amaçlı kişilerin eline geçebilir. Bu nedenle, bilmediğiniz uygulamaları ve güvenmediğiniz siteleri kullanmaktan kaçınmanız gerekmektedir. Ek olarak, bilmediğiniz ve güvenmediğiniz linklerden uzak durmanız da önem arz etmektedir.
Telefonumu virüsten nasıl temizlerim?
Bunun için birkaç farklı yöntem bulunmakta. Tabii, bu yöntemler tüm virüsleri temizleyemeyebilir. Rootkit veya Persistent Malware gibi cihazınızın kök sistemine doğrudan müdahale eden yazılımları temizlemek oldukça zordur. Eğer telefonunuzda daha basit bir virüs yazılımı bulunuyorsa, şu aşamaları takip ederek bu durumdan kurtulabilirsiniz:
Antivirüs uygulamaları
En çok tercih edilen ve sizleri birçok güvenlik açığından koruyan bazı programlar bulunmaktadır. Antivirüs olarak geçen bu programlar, hem internet üzerinden hem de donanım üzerinden bulaşabilecek zararlı yazılımları tespit edebilmektedir. Tespit edilen zararlı yazılımları da sisteminize zarar vermeden ortadan kaldırabilmektedir. Bu antivirüs uygulamalarının, cihazlarınızın resmi mağazlarından indirilmesi gerekmektedir. Harici şekilde kurulan uygulamalarda güvenlik zaafiyetleri bulunabilir.
Güvenilmeyen Uygulamalar
Bazen sisteminize kontrolünüz dışında bilinmeyen uygulamalar yüklenebilir. Bu uygulamalar, sisteminizde bulunduğu sürece veri hırsızlığı ve cihaz güvenliği gibi problemlere neden olmaktadır. Bunları, telefonunuzun uygulamalar bölümünden tespit edip kaldırmanız gerekmektedir. Güvenmediğiniz uygulamaları tespit etmek ve kaldırmak için şu yolları takip edebilirsiniz:
- iOS: Ayarlar > Genel > iPhone Saklama Alanı – Bu kısımda telefonunuza yüklü olan tüm uygulamalar görünmektedir.
- Android: Ayarlar > Uygulamalar – Bu kısımdan telefonunuzdaki uygulamaları kontrol edip güvenmediklerinizi temizleyebilirsiniz.
Tarayıcı Önbellekleri
Halk arasında, virüsler sadece bir şey indirdiğimde bulaşır gibi yanlış bir algı bulunmaktadır. Ne yazık ki bu yanlış bir düşüncedir. Virüsler, tarayıcı önbelleğinde depolanabilir. Depolanan bu veriler direkt olarak bir virüs etkisi yapmasa da sizleri zararlı alanlara yönlendirmektedir. Bu önbellekte bulunması mümkün olan zararlı kodlar, sizleri yanlış ve tehlikeli siteler yönlendirebilir. Bu nedenle, tarayıcı önbelleklerinizi temizlemek bu konudaki problemi ortadan kaldırabilir. Bunun için de şu adımları takip etmeniz gerekmektedir:
- Android: Chrome > Ayarlar > Gizlilik > Tarama Verilerini Temizle – Bu kısımdan tüm verileri seçerek temizleme yapabilirsiniz.
- iOS: Ayarlar > Genel > iPhone Saklama Alanı > Safari > Web Site Verileri > Tüm Web Sitesi Verilerini Sil (Eğer Chrome kullanıyorsanız, yukarı kısımda verdiğimiz Android yöntemini uygulayabilirsiniz.)
Sistem ve Uygulama Güncellemeleri
Güncellemeler her ne kadar “Yeni şeyler eklendi, hatalar düzeltildi.” mantığıyla bakılsa da aslında kritik bazı işlevleri vardır. Her gelen güncelleme ile birlikte bir önceki versiyonda var olan güvenlik açıkları kapatılır. Bu sayede, cihazlarınız daha güvenli bir hal alır. Eğer bu güncellemeleri yapmazsanız, kötü niyetli insanlar eski sürümlerde yer alan güvenlik açıklarını kullanarak telefonunuza sızıp zararlı yazılım yükleyebilir. Bu durum, telefonunuza yüklediğiniz uygulamalar için de geçerlidir. Bu nedenle, sisteminizi her daim güncel tutmaya özen göstermeniz gerekir.
Fabrika Ayarlarına Dönme
Bazen virüsleri tespit etmek ve silmek zor olabiliyor. Bu nedenle geriye son çare olarak telefonu tamamen sıfırlama seçeneği kalıyor. Fabrika ayarlarına dönme yöntemi, telefonunuzdaki tüm verileri tamamen silerek işletim sistemini sıfırlamaktadır. Bu sayede telefonunuzda bulunan virüsler de temizlenir. Tabii, yukarıda bahsettiğim kök sistemine etki eden virüsler telefon sıfırlansa bile kalıcılığını koruyabilir.
Kök Sistemine Etki Eden Virüsler
Bazı virüsler, yukarıda da bahsettiğimiz üzere direkt olarak cihazın işletim sisteminin içerisine sızıp orada kalıcı olabilmektedir. Bu durumdan kurtulmak için standart ve yüzeysel yöntemler işe yaramaz. Rootkit tarzı bu virüslerden kurtulmanın en etkili yolu, işletim sisteminin tamamen yeniden yüklenmesidir. Bu işlem de zahmetlidir ve profesyoneller tarafından gerçekleştirilmesi gerekir.
Telefonumu virüslerden nasıl korurum?
Yukarıda bahsettiğim yöntemlerin hiçbirine ihtiyaç duymamak için de bazı tavsiyelerimiz var. Teknoloji her ne kadar hayatımızı kolaylaştırsa da, buranın arka tarafında birçok kötü niyetli insan bulunmakta. Bu insanlar, teknoloji bilgisi yüksek olmayan insanları kolaylıkla kandırıp verilerini çalabiliyor. Bu durumu azaltmak ve kendinizi güvende tutmak için şu husulara dikkat etmenizi tavsiye ediyoruz:
- Bilmediğiniz bağlantılara, linklere ve sitelere gitmemek.
- Güvenmediğiniz uygulamaları telefonunuza yüklememek.
- Telefona harici kaynaklardan bir uygulama yüklememek.
- Kendini devlet kurumu gibi tanıtarak SMS gönderen bağlantılardan uzak durmak.
- Kopya sitelere karşı link bağlantılarınız kontrol etmek. (Kopya ve sahte sitelerde genellikle imla hataları olur. Örnek: Atarta.com)
- Telefonunuzun NFC özelliğini, sadece gerekli durumlarda açmak.
- Toplu alandaki Wi-Fi’lara zorunlu olmadığınız sürece bağlanmamak. (Bu ağlar herkese açık olduğu için güvenlik olarak birçok zaafiyeti beraberinde getirmektedir. Zorunlu hallerde de VPN aracılığı ile kullanmanızı tavsiye ediyoruz.)
İlginizi Çekebilir: NFC Özellikli Telefon Nedir?
Telefonumu virüsten nasıl temizlerim, bulaşan virüsü nasıl anlarım ve temizlerim gibi sorulara sizlerle yanıt aradık. Daha fazla bu tarz içerik için bizleri takip etmeyi ve topluluğumuza katılmayı unutmayın!
